Samsun haber - “Çocuklarımızın midesine girene önem veriyoruz peki ya beynine giren ne kadar önem veriyoruz?” diyen Samsun İl Milli Eğitim Müdürü Coşkun Esen’le bu proje ve kurum olarak okuma alışkanlığının arttırılmasına yönelik olarak yaptıkları diğer çalışmalar hakkında konuştuk.
Samsun için okumaya çok önem verdiğinizi görüyoruz. İl Milli Eğitim Müdürlüğü olarak bu konuda ne gibi faaliyet ve projeler yürütüyorsunuz?
Okumayan çocuk düşünemez, düşünmeyen çocuk ise hayatı okuyamaz. Bu düşünceden yola çıkarak İl Milli Eğitim Müdürlüğü olarak yaklaşık iki yıldır okullarımızda “Oku Anla Yaşa” ismini verdiğimiz bir proje yürütüyoruz. “Oku Anla Yaşa” projesi kapsamında ilimizdeki bütün okullarda çocuklarımıza okumayı sevdirecek, okumayı bir boş zaman etkinliği olmaktan çıkartarak, bir ihtiyaç haline gelmesini sağlayacak etkinlikler yapıyoruz. Kitap okuma alışkanlığı kazandırmak için yapılan bu etkinlikler okullarımızda ve ilimizde hedeflediğimiz etkiyi gösterdi. “Oku Anla Yaşa” projemizin etkisiyle il genelinde kütüphanelerden alınan kitap sayısında önemli artışlar oldu. Öğrencilerimiz geçen yıla göre %60’lık bir artışla yılda ortalama 16 kitap okumakta. Yani proje öncesinde 6-7 kitap okuyan çocuklarımız, bu yıl 16 kitap okumakta. Bu sayıyı yeni etkinlikler ile artırmayı hedefliyoruz. Tabi ki zorla okutarak değil, okumayı sevdirerek bu oranı artırmayı hedefliyoruz. Çünkü biz okumayı çocukların içselleştirmesini istiyoruz. Yine kitap okumanın yaygınlaşıp yaygınlaşmadığını anlayabilmemiz için ilimizde açılan TÜYAP Karadeniz Kitap fuarları önemli bir veri oluyor bizim için. Bu yılki Karadeniz 4. Kitap Fuarını 183 bin 930 kişi ziyaret etti ve ziyaretçilerin 48 binini sadece öğrenciler oluşturdu. Bu sayı bir rekordur.
‘Samsun için okuma vakti’ projesi nasıl doğdu, bu projede amaçlanan hedef nedir?
Her anne baba, her çocuk kitap okumanın önemli olduğunu bilir. Ancak kitap okumanın önemini bilmeyle kitap okuma arasında oldukça büyük uçurumlar vardır. TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) verilerine göre ülkemizde kitap okumaya günde sadece 1 dakika ayırıyoruz. TV izlemeye 6 saat, internete ise günde 3 saat ayırıyoruz. Bu veriler bize televizyonu kapatıp, sadece çocukların değil anne baba, komşu, bakkal herkesin kitap kapaklarını açmasının zamanının geldiğini gösteriyor.
Kitabı çocukların dünyasından sonra yetişkinlerin dünyasına da sokmamız, eğitimin kalitesi ve çocuklarımızın kitap okumayı sevmesi açısından kaçınılmazdır. Anne babalarını kitap okurken gören çocuklar kitap okuma alışkanlığını daha kolay kazanmaktadır. Anne babasının “kitap oku” cümlesi onda bir davranış değişikliği oluşturmazken, yanında kitap okuyan anne babanın varlığı çocukta kitap okumaya karşı ilgi oluşmasını sağlamaktadır, çünkü çocuklar sözlerle değil gözlerle öğrenir. Bu amaçla ilimizde her akşam saatler 20.00’ı gösterdiğinde “Samsun Okuma Vakti” gelmiş demektir ve bu etkinlik ailece herkesin televizyonu, tableti, telefonu kapatarak kitap okumasını destekleyen, öneren bir projedir.
Bu projede hedeflenen amaç, ailenin hep birlikte kitap okuması. Bu faaliyetin çocuk gelişimi üzerindeki etkileri konusunda neler söylemek istersiniz?
Kitap okumayan nesiller fikir üretememekte, yetersiz kelime hazinesi nedeniyle sağlıklı iletişim kuramamakta ve düşünme becerileri bakımından giderek körelmektedir. Teknoloji okuryazarlığı konusunda bilgi eksikliği nedeniyle çocuklarımız ve yetişkinler TV, bilgisayar, tablet, telefon karşısında beyin güçlerini zayıflatmakta, giderek okuma yeteneklerini kaybetmektedirler. Çocuklara sürekli oku demenin ise onların okuma alışkanlıklarına bir faydası olmadığı görüldü. Aslında “Oku Anla Yaşa” çocuklara yönelik bir proje iken “Samsun İçin Okuma Vakti” yetişkinleri de içine alan bir projedir. Biz şuna karşıyız; okumak sadece çocuğun görevi, işi veya eğlencesi olmamalı. Yetişkinlerin de okumaya ihtiyacı vardır. Ama sorunuza gelecek olursak “okuyan şehir” sloganıyla ailelerin “kitap okuma” etkinliğinde birleşmesinin çocuklar üzerinde faydaları hakkında şunları sayabiliriz:
- Anne babasını, çevresindeki yetişkinleri okurken gören çocuğun okumaya karşı merakı artacaktır. Çünkü çocuklar model alarak öğrenirler.
- Günün belirli bir saatinde, bütün aile bireylerinin katıldığı kitap okuma saatleri çocuğa okuma konusunda güçlü bir motivasyon kazandırıyor.
- Televizyon, bilgisayar, telefon, tablet gibi zaman ve sosyalleşme düşmanı etkinliklerin dışında oluşturulacak aile “okuma zamanları” aile bağlarını güçlendirmektedir. Çocuk kendine değer verildiğini hissedip, mutlu olmaktadır.
Samsun için okuma vakti projesi halktan beklediğiniz desteği alabildi mi?
Sürekli sahada dolaşıyorum. İlimizdeki en uzak okula giderek öğretmenlerle, öğrencilerle ve ailelerle beraber oluyorum. Bu ziyaretlerim sırasında temas ettiğim herkes “Samsun İçin Okuma Vakti” projemizden bahsetmekte ve evde çoluk çocuk kitap okuduklarını söylemektedirler. Ayrıca medya organında geniş yer bulan çalışmamız sivil toplum örgütleri, kamu kurum ve kuruluşları tarafından da desteklenmekte. Yerel ve ulusal birçok ünlü isim projeye olan desteklerini video mesaj olarak Samsun halkıyla paylaşmakta.
Bunun yanında sosyal medyada #samsunokumavakti hastagi birkaç defa Türkiye gündemi olmuştur. #samsunokumavakti hastaginde yapılan paylaşımlardaki fotoğraflar Samsunluların bu projeyi ne denli desteklediğini gösteriyor.
Samsun “okuyan şehir” olmak için ülkemizde önemli bir başlangıç yaptı. Samsun nasıl Kurtuluş Savaşı kıvılcımının ilk ateşlendiği yerse, okuma anlamında da ilk kıvılcımın ateşlendiği yer olacaktır. Birçok ilin bu çalışmamızı örnek alacağını ve ülke genelinde bir aleve dönüşeceğine inanıyoruz.
Bundan sonraki süreç için planladığınız projeleriniz nelerdir?
Okuma süreci canlı bir süreçtir. Bunu ayakta tutmak ve sürekliliğini sağlamak önemli. Samsun Okuma Vakti projesinin bir gelenek haline, bir ihtiyaç haline gelmesi için tabiki etkinlikler yapacağız. Bu konuda birçok kurum ile görüşüyoruz. ARGE ekibimiz projenin nasıl daha yaygınlaştırılabileceği konusunda çalışmalarını sürdürmekte. Ama bence Samsun, okuma anlamında ülkemizdeki birçok ilin arasından öne çıkmış durumda. Şu anda artık çocuklarımız “ne okumalı” üzerinde çalışmalar yapmalıyız. Bu konu üzerine de çalışmamız gerekiyor. Bizler; Mehmet Akif ERSOY, Necip Fazıl KISAKÜREK, Tarık BUĞRA, Sezai KARAKOÇ, Sâmiha AYVERDİ, Ahmet Hamdi TANPINAR, Yahya Kemal BEYATLI cümleleri ile büyüdük. Çocuklarımız hangi cümleler ile büyüyor. Onların midesine girene önem veriyoruz peki ya beynine giren ne kadar önem veriyoruz? İl Milli Eğitim Müdürlüğü olarak yeni projelerimizi ilerleyen günlerde ve projeler olgunlaştıkça kamuoyuyla paylaşacağız.
Evinde kitap koyacak yer bulamayan, kanepelerinin altı bile kitaplarla dolu olan, kitap okuyan biri olarak ifade etmek isterim ki çok komik ve irrite edici bir proje. Her akşam kitapla poz verip Twit atmak, hastanede millet can derdindeyken hastane koridorlarında kitap okumak, yolu trafiğe kapatıp kitap okumak falan... Biraz komikleştiriyorsunuz kitap okumayı. İçi boş...
Samsun'a gelmiş geçmiş en kendine çalışan MEM Müdürü çocuklar 40-50 kişilik sınıflarda telef oluyor mem müdürü kendi derdine düşmüş belki bir yerden bir koltuk kaparım hayalinde.
Bu ülkeyi geri götürmeye yemin etmiş bunlar belli böyle mi yöneltilir insanlar okumaya komedi ya. Birilerinin makamı yükselsin, bürokraside çıkar elde etsin diye milletle dalga geçiyorlar. Yazıklar olsun diyorum bu kadar da kullanılmaz insanlar.
Dikkaaatt kitap okunacak ..... okuu ..... herkes kitaba baksın fotoğraf çekecez proje yapacaz proje proje diye milleti aptala çevirdiniz. İnsanları gerçekten sorgulayan, algısı kuvvetli topluma katma değer sağlayan insan haline getirmek lazım bunun için de okumak çok önemli ama sizin yaptığınız gibi değil bundan ne proje olur ne cacık. Şu yaptığınız işle okumayı teşvik değil insanları okumaktan uzaklaştırıyorsunuz.