Türk Edebiyatının İlk Çocuk Dergisi Ortaya Çıktı

Samsun Haber- Türk edebiyat tarihinin ilk çocuk dergisi olan 'Mümeyyiz'in izini süren OMÜ profesörü eseri Karadeniz'in bir köyünde buldu.

148 Yıl Önce Çıkarıldı

Üniversite öğrenimi için kaynak araştıran Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yavuz Bayram, Trabzon'un Akçaabat ilçesine bağlı Sertkaya köyünde(Mahallesi) bir hocadan Osmanlıca yazılı eserler aldı. Kitapları içinde Mümeyyiz adlı ilk çocuk dergisi olduğunu öğrenen Prof. Dr. Yavuz Bayram, böyle önemli bir esere Anadolu'nun bir köyünde rastlanmasının Osmanlı'nın eğitime ne kadar önem verdiğinin bir kanıtı olduğunu söyledi. Mümeyyiz'in Türk edebiyatındaki yerine değinen Bayram, "Mümeyyiz edebiyatımız açısından çok önemli bir çocuk dergisidir. Türk edebiyatında yayınlanmış ilk çocuk dergisidir. 1869-1870 yıllarında yayınlanmış toplam 49 sayılık bir dergidir. Mümeyyiz adlı bir gazetenin Cuma günü çıkarılan eki olarak yayınlanmıştır. Her sayısı farklı renklerde basılmıştır. İstanbul'da basılıp Anadolu'ya dağıtılmıştır. Dergiyi Kırımlı Türk eğitimci Sıdkı Efendi çıkarmıştır. Amacı, çocukların ahlaklı ve terbiyeli olmaları konusunda hizmet etmektir. Hedef kitlesi ilköğrenim çağındaki çocuklardır. Zeka soruları ve cevapları, haber metinleri, fıkralar, okur mektupları, hikayeler, masallar, nasihatler ve reklamlar yer bulmuştur" dedi.

"Tanıtım makalesini yayınladık"

Dergi nüshasının nasıl bulunduğunu anlatan Prof. Dr. Yavuz Bayram, "Osmanlı'da hiç eğitim yokmuş gibi bir algı var. Halbuki biz bu 1869 yılında çıkartılan bu dergiyi biz Trabzon'un Akçaabat ilçesinin Sertkaya köyünde(Mahallesi) tespit ettik. Bu Osmanlı'nın eğitime ne kadar önem verdiğini gösteriyor. 1983 yılında edebiyat öğrenimime başlayacaktım. Osmanlı Türkçesi bizim için çok önemli olduğu için kaynak arayışına girdim. O zaman rahmetli babam komşu köyümüzde bir hoca da Osmanlıca kitaplar olacağını söyledi. Ben de hocanın yanına gittim. Bana içlerinde bu derginin olduğu bir kaç kitap verdi. Bu dergiye o zamanlar yüzeysel olarak bir göz atarak kitaplığıma koydum. Sonra üniversitede öğrencilerim lisan tezi hazırlarken onlara tez konusu olarak bu dergiyi verdim. Üç öğrencim bunun üzerinde çalıştı. Sonra ben bu dergiyi inceleyerek yeni harfli metin olarak yayına hazırladım. Ama henüz yayımlamadık. Tanıtımı için bir dergide makalesini yayınladık" diye konuştu.