Kafkas Dernekleri Federasyonu (KAFFED) ve Samsun Çerkes Derneği tarafından organize edilen 21 Mayıs 1864 Büyük Çerkes Soykırımı ve Sürgününün 161. yıl anma programı, Türkiye genelindeki Çerkes derneklerinin katılımıyla 24 Mayıs Cumartesi günü Samsun’da gerçekleştirilecek.
“Samsun, Sürgünün Sessiz Tanığıdır”
Konuya ilişkin düzenlenen basın toplantısında konuşan KAFFED Genel Başkanı Ünal Uluçay, Çarlık Rusya ile Çerkesler arasında 308 yıl süren savaşın ardından 21 Mayıs 1864’te tüm Kafkas halkının sürgün edildiğini belirtti.
Uluçay, “Samsun, sürgünde en çok can kaybı verdiğimiz kıyıdır. Bugün diasporada yaşıyoruz çünkü nüfusumuzun dörtte üçü soykırım ve sürgünde hayatını kaybetti.” dedi.
Samsun Çerkes Derneği Başkanı İlhan Ayrancı da, “Köhne teknelerle yola çıkanlardan 500 bin kişi hayatını kaybetti. Samsun sahilleri bu acının sessiz tanığıdır.” diyerek anmanın önemine dikkat çekti.
Anma Etkinlikleri Gün Boyu Sürecek
Etkinlikler, saat 13.00'te Samsun Büyükşehir Belediyesi Kültür Sanat Merkezi’nde konferans ve sergiyle başlayacak, ardından Çobanlı İskele’de kortej yürüyüşü, tiyatral gösteriler, ağıtlar ve Nart Ateşi yakımı ile gece geç saatlere kadar sürecek.
24 Mayıs 2025 Anma Programı Akışı
Konferanslar ve Sergi
Yer: Samsun BŞB Kültür Sanat Merkezi – Küçük Salon
13:00 – 15:00
• Prof. Dr. Önder Duman: “Sürgün Günlerinde Çerkesler ve Samsun”
• Zeki Beştepe (Sanatçı-Modacı): “Diaspora Kültüründe Soykırımın İzleri”
Yer: Sergi Salonu
13:00 – 16:00
• Zeki Beştepe Beşto: “Etnografik Hissedİşler II” Sergisi
Kortej ve Törenler
Toplanma: Çobanlı İskele Meydanı – 17:00
Yürüyüş Başlangıcı: 17:30
• Atlı kortej eşliğinde yürüyüş
• Karadeniz’e siyah çelenk bırakılacak
Tiyatro ve Sahne Gösterileri
• Başlangıc: 19:00
• Açılış: Bje, Adigece ve Abazaca dualar
• Tiyatro grubu mezar taşı nöbeti
• Protokol konuşmaları ve görsel yansımalar
• Gemiden “sürgün temsili” iniş mizanseni
• Yistambılak’o Ağıdı, Samsun Sahili Ağıdı, Sürgün Videoları
• Nart Çocuk Kulübü’nün Sürgün Andı ve Şiş Nani Ağıdı
Nart Ateşi ve Final Töreni
21:40
• Meşaleli yürüyüş ve Nart Ateşi yakımı
• Kum altına gömülü mezar taşlarının çıkarılması
• Tiyatro topluluğunun kapanış mizanseni
• Nart Çocuk Kulübü’nün denize karanfil bırakması
Tüm Samsun Halkı Davetli
Organizasyon Komitesi Başkanı Rahşan Erdoğan Yılmaz, bu programın sadece Çerkesler için değil, insanlık tarihi açısından da önemli bir anma olduğunu belirterek, “Bu bir halkın yok oluş değil, yeniden var oluş hikâyesidir. Sadece Çerkesler değil tüm Samsunlular davetlidir.” dedi.
