Samsun haber - Samsun’da milli mücadele ruhunu daha iyi yaşatması için yapılan Kurtuluş Yolu İzleği proje çalışmaları devam ediyor. Samsun’da Büyükşehir Belediyesi’ne bünyesinde çalışan proje ekibi otobüs şoförü Hacı Mustafa Çinar ile saha çalışmasına çıktı.
Samsun’da kurtuluş mücadelesini yakan daha sonra Amasya’ya giden Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün kullandığı 98 kilometrelik yol gün yüzüne çıkacak. Kurtuluş Yolu İzleği Proje Ekibi yol güzergahında bulunan köylerde yaşayan insanlarla görüşerek bilgi alıyor.
Çok sayıda akademisyenin görev alındığı proje ekibi Samsun-Çakallı-Kavak-Havza-Amasya güzergâhında 15 yıl boyunca şoför olarak çalışan 90 yaşındaki Hacı Mustafa Çinar’dan bilgi aldı. Mustafa amca 66 yıl öncesine ait hatırladığı anılarını anlattı.
"HEY GİDİ GÜNLER"
1951-1966 yılları arasında tarihi yolu kullandığını söyleyen şoför Mustafa Çinar “Bu yol eskiden topraktı. İki araç geçemeyecek kadar da dardı. Rampalar, sert virajlar ve çukurlar sebebiyle yolculuk etmek çok zordu. Araba sürekli makas kırar, lastikler yarılır, hararet yapardı. Balatalar, frenleri çok kullandığımız için kızıp eridiğinde biz değiştirirdik. Motor arıza yaptığında eğer başka otobüs varsa ona, yoksa öküzlere, mandalara çektirirdik. Yolcular perişanlığımı anlamasın diye motor kapağını açardım, kendi kendime hem ağlar hem de vakit geçirirdim. Uykum geldiği zaman muavine lastikleri söktürür, söküp takana kadar uyurdum. Dağlardan, uçurumlardan, sert virajlardan kurtulup sağ salim Saathane Meydanı’na vardığımızda insanlar bize sarılırlardı. Hey gidi günler…” dedi.
GAZ LAMBALARI ALTINDA DERTLEŞİRDİK
Çinar, “İlk durak Çakallı Köprüsüydü. Ben de otobüsün kızan frenlerini burada soğutur, yağına suyuna bakardım. Dışarda küçük kete ekmeği pişiren taş fırınlar ve leblebi satanlar vardı. Yolcular ekmek alıp karnını doyururdu. Maddi durumu olanlar koyun etinden tandır kebap, kuyu kebap, ızgara yaptırıp yerdi. Ayran, su, şerbet içerlerdi. Bir de iki katlı bir evin giriş katında insanların çay içip dinlendikleri küçük bir yer vardı. Ahşaptan masa, küçük iskemleler ve kanepelerde sohbetler olurdu. Geceleri gaz lamları altında insanlar dertleşirdi. Bunların hiç birisi işletme değildi. Bu güzergâhı kullanan herkes burada mutlaka durduğu için ev sakinleri yolculara hizmet ederlerdi. Ağalar, paytonlarla, at araları veya kağnılarla yolculuk yapar, evlerin üst katlarında dinlenip kalırlardı.” Diye konuştu.
ÇAKMAK TAŞLAR YOL GÖSTERİYORDU
Mustafa kaptan, “Yolları bize gösteren çakmak taşları vardı. Amerikan radarları, karayolları bakım şantiyesinde çalışanlar kış aylarında tetikte beklerdi. Asıl mesele Kavak’ın içinden geçmekti. Yol çok dardı. İki araç birbirini geçemezdi. Dereden geçerdik. Sel olduğu zamanlarda ise mahsur kalıp ilçe merkezinde beklerdik. Diğer mola yerimiz ise Üçhanlardı. Yeni yol yapılana kadar karayolu buradan geçerdi. Asıl merkez burasıydı. Ben de sarsıntıdan dolayı midesi bulanan yolcularımı burada dinlendirirdim. Çok zor ve sıkıntılı günlerdi. Allah bir daha o günleri yaşatmasın.” Diyerek Büyükşehir Belediye Başkanı Yusuf Ziya Yılmaz ile ekibine başarılar diledi.
TARİHE YOLCULUK
Proje hakkında bilgi veren Genel Sekreter Yardımcısı Zennube Albayrak ise “Kaptan Mustafa amcamız; eski Ankara yolunda anılarını, bilgilerini, yaşadıklarını bizlerle paylaştı. Kurtuluş Yolu izleği üzerinde nelerin olduğunu, yaylı kağnıcıların, at arabalarının ve yolcuların nerede dinlendiklerini anlattı. Biz de bilgilerimizi yeniden gözden geçirip tazeledik. Hacı Mustafa Kaptanla tarihe yolculuk yaptık“ dedi.
