Samsun Haber | Samsun Son Dakika Haberleri | Samsunspor
2022-01-25 11:48:14

Ekonomi kurallarla yürür

Mümin Argun

25 Ocak 2022, 11:48

Dünyada tüm olaylar bir kurallar çerçevesinde hareket eder.

Fen bilimlerinin de sosyal bilimlerinde kendi içinde kuralları vardır.

Fen bilimlerinin kuralları kanıtlanmış kesin kurallardır.

Yer çekimi gibi, büyük kütle küçük kütleyi çeker veya su deniz seviyesinde 100 derecede kaynar gibi. Bu kurallar değişmez kanıtlanmış kurallardır.

Sosyal bilimlerin kuralları fen bilimleri gibi kesin olmamakla birlikte onlarında kuralları vardır. Ekonomide bir sosyal bilim olarak belirli kurallara göre çalışır. Ekonomide en temel kural da arz-talep kuralıdır.

Bir ürünün arzı(üretimi) ne kadar artarsa fiyatı o oranda düşer.

Aynı şekilde ürüne talep azalırsa fiyat yine düşer. Talep artarsa fiyatlar yükselir. Talep değişmeyip, arz azalırsa fiyatlar yine yükselir. Bu kurallar varken polisiye tedbirlerde fiyatlara müdahale etmek sonucu değiştirmez.

Bunlara niye değiniyorum. Son haftaların konusu 5 ana zincir markete ticaret bakanlığı müfettişlerinin yaptığı denetimler.

Hükümet fiyat artışlarının nedeninin yukarıda söylediğimiz nedenlerden olmayıp, zincir marketlerin aşırı fiyatlarından kaynaklandığı                                                             kanıtlama çabası içinde girdi.

Sonucu bizde merak ediyoruz.

Dikkat çekilen husus bu marketler şimdi sattıkları malların satış fiyatı ile birlikte maliyet fiyatını da yazıyorlar. Yani diyorlar ki bakın bizim maliyetimizde yüksek. O nedenle satışımız bu maliyete uygun.

Ancak  zincir  marketlerin tedarikçi firmaları da zincir marketin ortaklarının şirketi. Yani A zincir marketin tedarikçi firması B malı üreticiden 2 liraya alıp, zincir markete 7 liraya satıyor. Zincir markette, bu ürünü 9 liraya satıyor. A zincir markette, B tedarikçi firmada aynı ortaklara sahip. Bu durum yeni değil ki, yıllardır böyle.

Şimdiye kadar neredeydiniz?

Neden müdahale etmediniz?

Şimdi piyasada yangın var günah keçisi arınıyor.

Aynı şey bir yıl önce patates ve soğanda yapılmadı mı?

Peki, bu ürünler böyle. Doğalgaz – elektrik – otoyollar – köprülere ne diyeceksiniz. Bırakınız bu polisiye tedbirleri. Tabi ki haksız rekabet nedeniyle fiyat artışları varsa her zaman gereği yapılmalıdır. Sadece bazı yanlış politikaları kamufle  etmek için değil.

Asıl sorun yetersiz üretimdir. Yani yetersiz arzdır.

Talep artışı da varsa fiyat artışları kaçınılmazdır. 

Eğer ekili arazilerde önemli bir azalma varsa, tarım üretim girdilerinin fiyatları yükselirken desteklemeler yetersizse, sanayi üretiminin ara ve hammadde girdileri ithalat nedeniyle yüksek maliyet oluşturuyorsa fiyat artışları kaçınılmazdır.

Bununda tek nedeni 20 yıldır izlenen ithalat ve borca dayalı ekonomik modeldir.

Tek çözüm üretim ve ihracata (yüksek teknoloji) dayalı bir modeli uygulamaktır.

Sitemizden en iyi şekilde faydalanmanız için çerezler kullanılmaktadır.